Cynku

Złomy i odpady cynku można podzielić na cztery grupy:

1. Złomy cynku

2. Złomy stopów cynku

3. Odpady metalurgiczne

4. Cynk twardy

 

ZŁOMY CYNKU

Grupa ta obejmuje:

- złomy cynku w postaci ścinków blach, prętów, ażurów i odpadów produkcyjnych powstające w procesach przetwórstwa (na ogół jest zawracany do obiegu technologicznego);

- złom zbiórkowy pokryć dachowych i rynien, który po spaczkowaniu nadaje się bezpośrednio do przetopu. Ten rodzaj złomu najczęściej jest zanieczyszczony substancjami niemetalicznymi (smary i oleje) oraz lutowiem Pb-Sn. Metale te po przetopie przechodzą do cynku, powodując jego zanieczyszczenie. Niektóre firmy dokładnie sortują ten złom, odcinając części zanieczyszczone, co wiąże się ze zwiększoną pracochłonnością i częściowymi stratami metali.

 

ZŁOM STOPÓW CYNKU

Złomy stopów cynku powstające w odlewniach są w całości zawracane do obiegu produkcyjnego. Znaczne trudności z wykorzystaniem wiórów i otoczki z obróbki mechanicznej odlewów powoduje zaolejenie emulsjami.

Złom cynku występuje także w postaci stopów, jako zużyte elementy galanterii budowlanej, odlewów przemysłu motoryzacyjnego oraz armatury przemysłowej. Ten rodzaj złomów ma często charakter zespolony ze stalą, miedzią i mosiądzem (pręty, śruby, nakrętki, wkręty). Postać zespolona w znacznym stopniu utrudnia odzysk metali nieżelaznych.

 

ODPADY METALURGICZNE

Mogą występować w postaci:

- zgarów i popiołów,

- pyłów i szlamów.

 

CYNK TWARDY

Powstaje w procesie cynkowania elementów stalowych (blach, taśm, konstrukcji) i zbiera się w części dalszej wanien cynkowniczych.

 

TECHNOLOGIE ZAGOSPODAROWANIA ZŁOMÓW I ODPADÓW CYNKU

W krajach wysokorozwiniętych stopień odzysku cynku ze złomów i odpadów w odniesieniu do zużycia tego metalu kształtuje się na poziomie powyżej 25%. Znacznie niższy - w porównaniu z innymi metalami nieżelaznymi - stopień odzysku tego metalu wynika stąd, że cynk zużyty do produkcji związków chemicznych nie ma możliwości zawrotu. Także cynk stosowany do ocynkowania wyrobów stalowych (ok. 50% całkowitego zużycia tego metalu) nie może być odzyskiwany w sposób bezpośredni, a jedynie poprez przerób pyłów powstających w procesach przetopu złomu stalowego.

Istotą efektywności zagospodarowania złomów cynku i jego stopów jest właściwe sortowanie w miejscu ich powstawania oraz wykorzystywania ich w maksymalnym stopniu w procesach przetwórczych i do produkcji stopów. Cynk twardy oraz złomy zespolone po przeróbce mechanicznej poddawane są ogniowej rafinacji, a następnie rektyfikacji.

Z cynku wtórnego metodami rafinacji i rektyfikacji cynku uzyskuje się produkt stosowany do wytworzenia wysokiej jakości bieli cynkowej i pyłu cynkowego.

Zgary, po oddzieleniu części metalicznych kierowanych do przetopu, oraz popioły i pyły w zależności od składu chemicznego wykorzystuje się do produkcji związków chemicznych.

Ważnym zagadnieniem jest zagospodarowanie pyłów stalowniczych zawierających ok. 25% Zn. Między innymi w Hiszpanii i Francji uruchomiono nowoczesne instalacje do przerobu pyłów stalowniczych , opierając się na metodzie odpędzania cynku ze wsadu w procesie przewałowym w piecach obrotowych.