Z inicjatywy Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu /IGMNiR/, PwC oraz Instytutu Ekonomicznego Społecznej Akademii Nauk, 14 stycznia br. w Warszawie została zorganizowana konferencja pt. "Zwalczanie nadużyć w VAT - co może zrobić administracja skarbowa?". Zaproszeni goście dyskutowali, jakie rozwiązania organizacyjne i legislacyjne powinny zostać wdrożone do systemu podatkowego, aby poprawić stan finansów publicznych w Polsce, bez szkody dla uczciwych przedsiębiorców.

Co najmniej 36,5 mld złotych - tyle według szacunków firmy doradczej PricewaterhouseCoopers /PwC/ traci Skarb Państwa z tytułu luki podatkowej w VAT. Różnica między należnymi a rzeczywistymi wpływami do budżetu z podatku od towarów i usług w przeciągu ostatnich kilku lat gwałtownie wzrosła.

Jedną z podstawowych przyczyn powstawania luki podatkowej w VAT są oszustwa podatkowe. – Przestępczość podatkowa zaburza zdrową konkurencję na rynku. W wyniku funkcjonowania szarej strefy oraz wyłudzania podatków zmniejsza się opłacalność prowadzenia uczciwego biznesu, a przedsiębiorcy, którzy sami padli ofiarą tego typu oszustw, dodatkowo mogą spotkać się z zastrzeżeniami ze strony organów podatkowych – wyjaśnia Tomasz Kassel z PwC.

Jak zatem walczyć z przestępczością podatkową w Polsce? Kazimierz Poznański, prezes zarządu IGMNiR, uważa, że powinniśmy czerpać wzorce z rozwiązań, które pomyślnie funkcjonują w innych państwach, jak na przykład w Kanadzie. – Tam nadrzędnym celem administracji skarbowej nie jest prowadzenie czynności kontrolnych na masową skalę, ale skuteczne prowadzenie kontroli grup podmiotów objętych podwyższonym ryzykiem. Mówimy tu o rozległej współpracy różnych instytucji, zarówno wyspecjalizowanych jednostek, jak i uczciwych przedsiębiorców. Czekam niecierpliwie na dzień, w którym z takiego systemu skorzystają także polscy podatnicy – mówi.

Ścisła i stała współpraca z innymi organami i służbami, a także pomiędzy samymi jednostkami administracji podatkowej i skarbowej, zaowocowałaby skuteczną wymianą informacji o popełnionych przestępstwach podatkowych, a także łatwiejszym dostępem do dokumentów z czynności kontrolnych.

Jednak, efektywne wykrywanie i eliminowanie nieprawidłowości w VAT wymaga przede wszystkim zmian systemowych. PwC proponuje, aby jedną z nich było powołanie odrębnych jednostek, odpowiedzialnych wyłącznie za zwalczanie przestępczości podatkowej. Wynika to ze skomplikowanych mechanizmów wyłudzania należności podatkowych, a także wyspecjalizowanych narzędzi potrzebnych do ich zwalczania.

Reforma administracji podatkowej nie odbędzie się bez wykorzystania zaawansowanych rozwiązań technologicznych. Dzięki informatyzacji dane mogłyby być przetwarzane w sposób jednolity, bezpieczny i transparentny.

– System podatkowy w Polsce dojrzał do zmiany. Pilnie jej potrzebujemy – stwierdza prof. Konrad Raczkowski z Instytutu Ekonomicznego Społecznej Akademii Nauk. – Przy tym tempie wzrostu luki podatkowej, nie tylko w VAT, finanse publiczne w perspektywie średniookresowej staną na krawędzi bankructwa. Dlatego wierzę, że nasza konferencja to dopiero początek dyskusji, która przyniesie ważne zmiany na lepsze – dodaje.

* Dane liczbowe wykorzystane w tekście pochodzą z raportu „Luka podatkowa w VAT - jak to zwalczać?” przygotowanego przez firmę PwC na zlecenie Instytutu Studiów Strukturalnych

Więcej