10 mld złotych rocznie - tyle wynoszą straty, które budżet państwa polskiego ponosi z tytułu asymetrii w handlu powodowanej przez podmioty wyłudzające VAT. O ile w Niemczech czy Francji ta asymetria w ostatnich latach spada dzięki wdrożonym zmianom systemowym, o tyle w Polsce od 2011 roku dynamicznie rośnie. Jak można poradzić sobie z tym problemem i jaka długoterminowa strategia mogłaby wyeliminować nieuczciwe podmioty? Na te tematy dyskutowali wczoraj (21.03.2013 r.) eksperci w siedzibie Krajowej Izby Gospodarczej, podczas konferencji pt. "Długoterminowa strategia podatkowa w VAT".

W dyskusji udział wzięli m.in. prof. Friedrich Schneider z Johannes Kepler University of Linz, Andrzej Arendarski z Krajowej Izby Gospodarczej, prof. Konrad Raczkowski z Instytutu Ekonomicznego Społecznej Akademii Nauk, mec. Tomasz Olkiewicz z Kancelarii Prawnej MDDP oraz Kazimierz Poznański z Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu.

Problem jest bardzo istotny, ponieważ wpływy z podatków pośrednich, wśród których podatek od wartości dodanej (VAT) zajmuje zdecydowanie dominującą pozycję, są najważniejszym źródłem dochodów budżetu państwa. Jaka zatem powinna być długoterminowa strategia podatkowa w VAT? Czy prognozowany wzrost dochodów gospodarstw domowych zwiększy konsumpcję prywatną i będzie w stanie zapewnić należyte wpływy z tego podatku? Wreszcie, czy agresywna optymalizacja podatkowa oraz uchylanie się od opodatkowania nie doprowadzą do drastycznego zmniejszenia, a nawet załamania tychże wpływów?

Konferencja w KIG to pierwszy krok do opracowania długoterminowej strategii, która rozwiązałaby w sposób definitywny problem wyłudzeń VAT i znacząco zmniejszyła straty ponoszone przez budżet.

- Ponad 100% wzrost skali wyłudzeń podatku VAT w latach 2011-2012 w stosunku do lat ubiegłych wymaga szybkich działań ze strony organów państwa. Na narastającym zjawisku wyłudzania podatku VAT, które obserwujemy od 2010 roku, traci nie tylko Skarb Państwa, ale także przedsiębiorcy, którzy wypychani są z rynku przez nieuczciwe podmioty dzięki „dodatkowej marży” sięgającej 23%. Działania zaradcze powinny być podjęte w trybie natychmiastowym, ponieważ każdy miesiąc funkcjonowania nieuczciwej konkurencji osłabia polską gospodarkę, a wzmacnia podmioty wyłudzające podatek VAT, które tymczasem spokojnie akumulują kapitał – alarmował Kazimierz Poznański, Prezes Zarządu Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu.

- Unia Europejska wymaga systemowych zmian w zakresie zarządzania podatkami – stwierdził prof. Konrad Raczkowski z Instytutu Ekonomicznego Społecznej Akademii Nauk. - Konieczne jest gruntowne wzmocnienie funkcji informacyjno - kontrolnej państw Unii Europejskiej w ramach skoordynowanej strategii walki z oszustwami podatkowymi, które dziś są plagą, niszczą przedsiębiorczość i uczciwą konkurencję - mówił. Zdaniem prof. Konrada Raczkowskiego należy również przyznać nowe uprawnienia Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych w Brukseli i utworzyć na tej podstawie sieć zależnej współpracy ze wszystkimi krajami UE.

Eksperci byli zgodni - pilnie potrzebne są zdecydowane działania systemowe, czyli przede wszystkim wprowadzenie zasady odwróconego obciążenia VAT w najbardziej wrażliwych branżach; a także zastosowanie nowoczesnych rozwiązań IT w sferze śledzenia przepływu podatku VAT np. centralnego rejestru faktur on-line.

Wprowadzenie odwróconego VAT w branży recyklingowej w kwietniu 2011 roku sprawiło, że nieuczciwe podmioty wycofały się z recyklingu metali nieżelaznych i przeniosły na inne branże, np. na pręty żebrowane.

W 2011 roku kraje Unii Europejskiej zadeklarowały eksport prętów żebrowanych o 332 mln euro większy od zadeklarowanego w Polsce ich importu. Przy założeniu, że od sprowadzonych prętów nie został odprowadzony VAT, strata Skarbu Państwa wyniosła 320 mln złotych.

Mec. Tomasz Olkiewicz z MDDP jest zdania, że w walce z tym niebezpiecznym i gwałtownie rosnącym zjawiskiem wymagane jest zdecydowane zwiększenie roli organów państwa. - Przy czym nie chodzi tu o nakładanie dodatkowych obowiązków na przedsiębiorców, ale m.in. o zastosowanie nowoczesnych rozwiązań IT pozwalających dokładnie prześledzić przepływ VAT - mówił. To zdaniem Tomasza Olkiewicza powinno rozwiązać problem. - W przeciwnym wypadku będziemy mieli do czynienia cały czas z rosnącą szarą strefą, a proceder wyłudzania VAT nasili się jeszcze bardziej, ponieważ odpowiednie służby podatkowe całkowicie zaniechają działań kontrolnych wobec nieuczciwych podmiotów” – komentował.

W podsumowaniu Andrzej Arendarski, Prezes Krajowej Izby Gospodarczej, zauważył, że od kilku lat obserwujemy wzmożoną aktywność Ministerstwa Finansów w projektowaniu rozwiązań zwiększających obciążenia fiskalne przedsiębiorców. - Minister Finansów ma niewdzięczną rolę – zapewnić stałe wpływy do budżetu w okresie pogarszającej się koniunktury - stwierdził. - Jednak rozwiązania, jakimi posługuje się MF nie są spójne i przemyślane. Zamiast stosować sprawdzone w innych krajach mechanizmy pozwalające na uszczelnienie systemu podatkowego – rozumiane jako minimalizacja nadużyć – w Polsce, już od kilku lat ciężar oszustw przerzuca się na uczciwych podatników. Czas z tym skończyć. Przedsiębiorcy nie chcą walczyć z fiskusem. Chcą inwestować swój czas i pieniądze w rozwój firm, bo to najlepsza gwarancja rozwoju polskiej gospodarki - dodał.

Więcej