Złom elektryczny i elektroniczny

W Polsce zasady postępowania z zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym określa Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Jak wynika z publikowanych danych statystycznych, w Polsce w użytkowaniu społeczeństwa znajduje się około 190 mln urządzeń należących do grupy sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Wprowadzający na rynek sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz przetwarzający odpady po zużyciu tego sprzętu mają obowiązek zarejestrowania swojej działalności w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska. Zgodnie z obowiązująca Ustawą zarejestrowane firmy są zobowiązane do sporządzania sprawozdań informujących o ilości przetwarzanych odpadów oraz otrzymanych z nich produktów.

Odpady powstałe w wyniku zużycia sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE) ze względu na skomplikowaną strukturę należą do tzw. trudno przerabialnych. Aby odzsykać z nich użyteczne surowce, które mogą być skierowane do dalszego przerobu hutniczego lub przetwórczego, należy zastosować odpowiednią technologię w dostosowaniu do budowy i składu materiałowego odpadów, a jej celem powinna być maksymalizacja wydzielenia metali oraz eliminacja substancji niebezpiecznych.

Według danych GIOŚ, poziom zbierania ZSEEE w stosunku do sprzętu wprowadzonego wynosił w 2009 r. 24,3 %. W przeliczeniu na jednego mieszkańca ilość ta wyniosła 2,7 kg. Jest to zaledwie 67,5% wymaganej ilości 4 kg na mieszkańca. Mimo nieosiągnięcia obowiązującego poziomu zbiórki tych odpadów, w ostatnich latach nastąpiła znacząca poprawa sytuacji w tym zakresie.

Prerspektywy zbiórki i przerobu odpadów ZSEE w Polsce do 2018 r.

Każdy sprzęt elektryczny i elektroniczny ma określony czas używalności, po którym staje się odpadem. Na jego długość ma wpływ m.in. postęp techniczny, zamożność społeczeństwa, zapowiedzi wprowadzania nowego systemu (cyfrowego) nadawania sygnałów w prrzypadku sprzętu telewizyjnego. Opracowując bilans powstających w kraju odpadów, założono średnie okresy używalności sprzętu w zależności od jego rodzaju, wprowadzenia bardziej nowoczesnych urządzeń i technologicznego starzenia się produktu oraz średniego wyposażenia gospodarstw domowych.

W Polsce, wg założonych okresów używalności 2012 - 2018, masa urządzeń, które mogą stanowić odpad ZSEE wyyniesie 2 300-2 500 tys. Mg. Taka ilość zawiera ok. 1 200 tys. Mg metali. Pozostałe składniki to różnego rodzaju tworzywa, ceramika, guma i inne.

W celu odzyskania metali znajdują zastosowanie odpowiednie sposoby przerobu, m.in. metody suche - tj. rozdrabnianie, granulacja i separacja; metody pirometalurgiczne, hydrodynamiczne i hydrometalurgiczne.

 

Źródło: Opracowanie Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwiach